راکوتان چیست و چگونه عمل میکند؟
راکوتان یا آیزوترتینوین یا norm skin مشتقی از ویتامین A است که از چند مسیر همزمان باعث بهبود آکنه میشود:
- کاهش شدید ترشح چربی پوست (سبوم)
- کوچک شدن غدد چربی
- کاهش رشد باکتریهای مولد آکنه
- کاهش التهاب پوست
- جلوگیری از بسته شدن منافذ پوست
به همین دلیل، راکوتان تنها دارویی است که میتواند آکنه را بهطور ریشهای درمان کند و نه صرفاً کنترل موقت.
چه کسانی کاندید مناسب راکوتان هستند؟
راکوتان معمولاً برای این افراد تجویز میشود:
- آکنههای شدید، ندولوکیستیک یا چرکی
- آکنههای مقاوم به درمانهای موضعی و آنتیبیوتیکها
- آکنههایی که باعث اسکار (جای جوش دائمی) میشوند
- آکنه بزرگسالان با عود مکرر
- بیمارانی که کیفیت زندگیشان بهشدت تحت تأثیر آکنه قرار گرفته
دوز و مدت مصرف راکوتان
دوز راکوتان به عوامل مختلفی بستگی دارد:
- وزن بیمار
- شدت آکنه
- تحمل بدن نسبت به دارو
الگوی رایج مصرف:
- دوز معمول: ۰٫۳ تا ۰٫۵ میلیگرم به ازای هر کیلو وزن بدن در روز
- مدت درمان: معمولاً ۶ تا ۱۲ ماه
- هدف رسیدن به دوز تجمعی مناسب برای کاهش احتمال عود
عوارض شایع راکوتان (و طبیعی!)
بیشتر عوارض راکوتان قابل پیشبینی و قابل کنترل هستند:
عوارض پوستی و مخاطی:
- خشکی لبها (تقریباً در همه بیماران)
- خشکی پوست و بینی
- پوستهریزی
- خشکی چشم
عوارض عمومی:
- احساس خستگی
- درد خفیف عضلات یا مفاصل
- حساسیت به آفتاب
عوارض مهم ولی نادر
این موارد نادرند اما مهماند و نیاز به پیگیری دارند:
- افزایش چربی خون (تریگلیسرید)
- افزایش آنزیمهای کبدی
- تغییرات خلقی (نادر )
به همین دلیل انجام آزمایش خون ضروری است.
آزمایشهای لازم قبل و حین مصرف
معمولاً شامل:
- چربی خون (TG, Cholesterol)
- آنزیمهای کبدی (AST, ALT)
- در خانمها: تست بارداری
این آزمایشها:
- قبل از شروع درمان
- یک ماه بعد
- سپس هر ۱–۲ ماه یکبار
انجام میشوند.
راکوتان و بارداری (بسیار مهم)
راکوتان و جراحیها (مثل جراحی بینی)
یکی از سوالات شایع بیماران:
آیا مصرف راکوتان با جراحی تداخل دارد؟
🔹 در دوزهای پایین و کنترلشده، معمولاً مشکل جدی ایجاد نمیکند
🔹 اما در دوزهای بالا:
- ممکن است ترمیم زخم کمی کندتر شود
- خشکی پوست و مخاط افزایش یابد
بنابراین:
تصمیم نهایی باید با نظر پزشک معالج و جراح گرفته شود. (برای اطلاعات بیشتر درباره جراحی بینی طبیعی یا سایر روشها با ما مشورت کنید).
توصیههای مهم حین مصرف راکوتان
- استفاده مداوم از مرطوبکننده لب و پوست
- مصرف ضدآفتاب مناسب
- نوشیدن آب کافی
- پرهیز از لیزر، پیلینگ و وکس
- عدم مصرف ویتامین A اضافی
- عدم مصرف الکل
آیا بعد از راکوتان آکنه برمیگردد؟
در اغلب بیماران:
- آکنه برای سالها یا حتی برای همیشه کنترل میشود
- احتمال عود خفیف وجود دارد
- عود شدید نادر است، اگر دوز تجمعی درست مصرف شده باشد
جمعبندی نهایی
راکوتان:
- قویترین داروی درمان آکنه شدید است
- در صورت مصرف اصولی، ایمن و بسیار مؤثر است
- نیاز به صبر، پیگیری و همکاری بیمار دارد